Geluidsnormen

In Vlaanderen gelden er geluidsnormen voor alle muziekevenementen die toegankelijk zijn voor publiek en waar opgenomen muziek of elektronisch versterkte muziek wordt gespeeld. Die zijn er om te voorkomen dat je bezoekers en medewerkers gehoorschade oplopen en om overlast te vermijden.

Bij elk muziekevenement moet je rekening houden met twee soorten geluidsnormen: de norm in je zaal of tent en de norm in de omgeving errond.  Aan beide moet je in alle gevallen voldoen. Je moet dus zorgen dat je muziekgeluid onder de norm blijft én je moet er tegelijk voor zorgen dat het geluid dat je buiten hoort ook onder de richtwaarden blijft.

Voor elk evenement een categorie

Het Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning (VLAREM) definieert drie categorieën waaronder je evenement kan vallen. Die hebben elk een eigen maximaal geluidsniveau en eigen voorwaarden.

  • Categorie 1: een geluidsniveau van maximum 85 dB(A) L, gemeten over 15 minuten.
  • Categorie 2: een geluidsniveau van maximum 95 dB(A) L, gemeten over 15 minuten.
  • Categorie 3: een geluidsniveau van maximum 100 dB(A) L, gemeten over 60 minuten.

Binnen elke categorie wordt er gemeten tijdens een bepaalde tijdsperiode en neemt men daarna de gemiddelde geluidssterkte. Per categorie zijn er specifieke uitzonderingen op de regels en extra maatregelen die je moet nemen, bijvoorbeeld geluid meten met een meettoestel, een akoestisch onderzoek laten uitvoeren, gratis oordoppen uitdelen …

In de praktijk mag je niet altijd het toegestane maximale geluidsniveau per categorie produceren. Als je locatie bijvoorbeeld slecht geïsoleerd is of in een dorpskern gelegen is, kan het toegestane geluidsniveau worden beperkt. Zorg er in elk geval voor dat je de normen niet overschrijdt, noch in de zaal of tent, noch erbuiten.

 

Onder welke categorie valt mijn evenement?

Dat hangt af van de indelingsrubriek van je locatie. De VLAREM onderscheidt drie van die rubrieken, waar telkens andere vergunningen en toelatingen bij horen. Aan elk van die rubrieken is een andere categorie geluidsnormen gekoppeld (zie hoger).  

  • Ingedeelde inrichting milieuvergunning klasse 2

    Om in deze rubriek te vallen, moet de uitbater een akoestisch onderzoek laten uitvoeren.  Dat neemt de akoestische eigenschappen van het gebouw naar buiten toe onder de loep. Het kan bijvoorbeeld aantonen dat de gewenste geluidsnorm niet haalbaar is, of dat de gewenste norm niet haalbaar is tijdens de nachtelijke uren.

    Een inrichting met een milieuvergunning klasse 2 valt onder categorie 3 van de Vlaamse geluidsnormen en mag dus in 60 minuten een gemiddeld geluidsniveau van 100 dB(A) halen. De milieuvergunning kan bepalen dat een lagere norm van toepassing is.

  • Ingedeelde inrichting melding klasse 3

    Om in deze rubriek te vallen, heeft de uitbater geen VLAREM-milieuvergunning nodig, maar volstaat een melding. Een akoestisch onderzoek is dan in principe niet nodig, maar kan opgelegd worden als de lokale overheid muziekoverlast verwacht.

    Een inrichting met een melding klasse 3 valt onder categorie 2 van de Vlaamse geluidsnormen en mag dus in 15 minuten een gemiddeld geluidsniveau van 95 dB(A) halen. De milieuvergunning kan bepalen dat een lagere norm van toepassing is.

  • Niet-ingedeelde inrichting

    Heeft de inrichting géén milieuvergunning klasse 2 én gebeurde er geen melding klasse 3, dan valt de inrichting per definitie in de rubriek van niet-ingedeelde inrichtingen. Dat is categorie 1 van de Vlaamse geluidsnormen, de laagste dus. Je mag er maximaal 85 dB(A) meten, verspreid over 15 minuten. Er kan enkel (stille) achtergrondmuziek gespeeld worden.

Deze tabel zet alles nog eens op een rijtje.

Categorie VLAREM Maximale limiet (dB) Gemiddelde gemeten over aantal minuten Akoestisch onderzoek
1 niet ingedeeld 85 15 Neen
2 Melding klasse 3 95 15 Neen
3 Vergunning klasse 2 100 60 Ja

Flankerende maatregelen

Samen met de geluidsnormen legt de overheid ook enkele bijkomende ‘flankerende’ maatregelen aan. Die moeten zorgen voor een betere omkadering van de risico’s. Per categorie zijn die anders.

  • Categorie 1: Niet-ingedeelde inrichting

    We spreken hier over achtergrondmuziek. In deze categorie kan je geen fuiven, concerten of deejay-avonden organiseren, maar gelden ook geen flankerende maatregelen.

  • Categorie 2: Melding klasse 3

    Je bent verplicht om gedurende de volledige activiteit het geluid te meten (de elektronisch versterkte muziek en het achtergrondgeluid) met een meettoestel klasse 2, tenzij je gebruikt maakt van een geluidsbegrenzer klasse 2. Binnen deze categorie kan je kleinschalige fuiven organiseren, maar voor echt grote fuiven zal de norm niet meer verstaan, omdat het publiek al meestal meer lawaai maakt dan de norm.

  • Categorie 3: Milieuvergunning klasse 2

    Je bent verplicht om gedurende het hele evenement het geluid te meten en te registreren, zowel de elektronisch versterkte muziek als het achtergrondgeluid. Het gemeten geluidsvolume moet permanent zichtbaar zijn voor de persoon die het geluidsvolume bedient. Je moet de geregistreerde gegevens bovendien dertig dagen bijhouden. Daarnaast moet je aan de bezoekers gratis oordoppen ter beschikking stellen. Deze categorie is noodzakelijk bij bijna alle concerten en bij grote fuiven.

In een overzichtstabel ziet dat er zo uit.

 

Categorie VLAREM Maximale limiet (dB) Gemiddelde gemeten over aantal minuten Akoestisch onderzoek Flankerende maatregelen
1 niet ingedeeld 85 15 Neen Neen
2 Melding klasse 3 95 15 Neen Meten

en/of begrenzen

3 Vergunning klasse 2 100 60 Ja Meten + registreren

+ gratis oordoppen

Uitzonderingen

Stel: je organiseert een concert in een gebouw dat ingedeeld is binnen klasse 3. Je mag dan een maximaal  geluidsniveau van 95 dB produceren, gemeten over vijftien minuten. Voor de meeste muziekgenres is dit totaal onrealistisch. De VLAREM laat je in zo’n geval toe om een uitzondering op de geluidsnormen aan te vragen bij het College van Burgemeester en schepen (CBS). Enkel het CBS mag die uitzondering toekennen en zal dat ook het maximale geluidsniveau kunnen vastleggen. Het absolute maximum van 100 dB(A), gemeten over 60 minuten, zal echter nooit overschreden mogen worden.

Per categorie gelden er andere uitzonderingsregels, afhankelijk van de indeling/categorie van je locatie.

  • Categorie 1: Niet-ingedeelde inrichting

    Je mag twaalf keer per jaar een uitzondering vragen bij het CBS om luider te gaan dan 85 dB(A).

  • Categorie 2: Melding klasse 3

    Je mag twaalf keer per jaar een uitzondering aanvragen bij het CBS om luider te gaan dan 95 dB(A).

    Je mag een onbeperkt aantal keren per jaar een uitzondering vragen bij het CBS om luider te gaan dan 95 dB(A) op voorwaarde dat de muziekactiviteit niet langer duurt dan drie uur en afloopt voor middernacht. In de praktijk is dat echter niet realistisch, omdat je de richtwaarden die er voor de omgeving gelden moet respecteren. Deze uitzonderingen kun je enkel gebruiken voor korte muziekactiviteiten die overdag plaatsvinden.

  • Categorie 3: Milieuvergunning klasse 2

    Indien je vergunning klasse 2 je niet toelaat om 100 dB(A) te produceren mag je twaalf keer per jaar een uitzondering vragen bij het CBS om toch 100 dB(A) te produceren.

 

Categorie VLAREM Maximale limiet (dB) Gemiddelde gemeten over aantal minuten Flankerende maatregelen Uitzonderingen
1 Niet- ingedeeld 85

Hoger

15 of 60 Begrenzen of meten, eventueel meten en oordopjes 12 per jaar

aan te vragen bij CBS

2 Melding klasse 3 95 →  hoger 15  → 60 Meten + registreren +

oordopjes

12 per jaar

+ onbeperkt aantal indien max. 3 uur en voor 00u00

Aan te vragen bij CBS

3 Vergunning klasse 2 100 60 Meten + registreren

+ gratis oordoppen

12 per jaar

Aan te vragen bij CBS

De omgevingsfactoren

Naast de geluidsnormen voor de muziekactiviteiten zelf, bestaan er ook normen voor de omgeving rond de muziekactiviteit. Die moeten ervoor zorgen dat de geluidsoverlast voor de buurt beperkt wordt. Deze normen zijn sterk afhankelijk van het gebied waarin de activiteit doorgaat en het tijdstip van de muziekactiviteit. Overdag mag je meestal 5 tot 10 decibel luider gaan dan ’s nachts.

Daarnaast staat er in de meeste politiereglementen dat je geen geen storend nachtlawaai mag maken. De politie kan deze regel altijd inroepen als er klachten zijn en een GAS-boete opleggen. Het is dus perfect mogelijk dat je aan de VLAREM-normen voldoet en toch een boete krijgt omdat je zorgt voor nachtlawaai. Dit kan zelfs het gevolg zijn van teveel basgeluiden.

Tenslotte is er ook nog de regelgeving over burenhinder uit het Burgerlijk Wetboek. Daardoor kan je door de overschrijding van de “normale burenhinder”, zelfs zonder een “fout” te hebben begaan, verplicht worden tot het vergoeden van de schade.

Voor meer info kan je zeker terecht bij de jeugddienst of het evenementen-, feest- of fuifloket van je gemeente.

  • Beeld Nikki Lucy